Фуқаро С.М туман судига автомашинасида пиёдалар ўтиш жойидан 5-6 метр ўтиб, махсус авария чироқларини ёққан ҳолда тўхтаб турган ҳолати, туман ИИБ МАИ инспектори томонидан Йўл ҳаракати қоидаларига зид деб баҳоланиб, бошқарувидаги автомашинасида йўл чизиқлари талабларига риоя қилмаганликдан иборат ҳуқуқбузарликни содир этган деб топилиб, унга нисбатан расмийлаштирган маъмурий баённомани бекор қилишни сўраб судга мурожаат қилган.
Туман судининг қарорига кўра, С.М.га нисбатан туман ИИБ МАИ инспекторининг МЖтК 128-моддасининг 1-қисми билан базавий ҳисоблаш миқдорининг иккидан бир қисми миқдорида жарима жазоси тайинлаш ҳақидаги қарори ўзгаришсиз қолдирилиб, шикоят қаноатлантиришдан рад этилган.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 12 апрелдаги “Йўл ҳаракати қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида”ги 172-сон қарорига 1-илованинг 91-бандида, пиёдалар ўтиш жойларида ва улардан олдин 10 метрдан кам масофа қолганда транспорт воситаларига тўхташ тақиқланиши кўрсатилган.
Биринчи инстанция суди томонидан М.С.ни ҳуқуқбузарлик содир этган деб топиш учун суд мажлисида биргина туман ИИБ МАИ инспекторининг қарори билан чекланилиб, уни ҳуқуқбузарлик содир этмагани ҳақида келтирган важларини гувоҳларни сўроқ қилиш ва иш ҳолатини тўлиқ ўрганиш орқали текширмасдан, қарорни ўзгаришсиз қолдириб, хатога йўл қўйган.
Юқорида қайд этилган “Йўл ҳаракати қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида”ги 172-сон қарор 1-иловасининг 91-бандига асосан, пиёдалар ўтиш жойларидан кейин автотранспорт воситаларига тўхташ тақиқланиши бўйича норма мавжуд эмаслигини инобатга олиб, юқоридаги ҳолат йўл чизиқлари талабларига риоя қилмасдан МЖтК 128-моддасинниг 1-қисмида кўрсатилган маъмурий ҳуқуқбузарлик содир этилгани учун асос ҳисобланмайди.
Шу сабабли, апелляция инстанциясининг қарори билан М.С.га нисбатан чиқарилган жиноят ишлари бўйича туман судининг қарори ва туман ИИБ МАИ инспекторининг қарори бекор қилиниб, иш МЖтК 271-моддасининг 1-бандига асосан тугатилган.
P/С ❌ пиёдалар ўтиш жойларида ва улардан олдин 10 метрдан кам масофа қолганда транспорт воситаларига ТЎХТАШ ТАҚИҚЛАНАДИ.
Barchamizga maʼlumki, ayni vaqtda mamlakatimizda muhim siyosiy jarayonlardan biri, yaʼni O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi hamda Xalq deputatlarining viloyat va tuman (shahar) kengashlari deputatligiga saylovlarni o‘tkazish bilan bog‘liq jarayonlar o‘zining qizg‘in pallasiga kirgan.
Maʼlumki, saylovlarni har tomonlama demokratik ruhda o‘tishida saylov komissiyalari, ularning aʼzolari o‘rni va roli nihoyatda muhimdir. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis Qonunchilik palatasi hamda xalq deputatlari Kengashlariga saylovlarni belgilangan talablar darajasida tashkil etish va o‘tkazishda tegishli tizimlashgan saylov komissiyalarining faoliyat yuritishi nazarda tutilgan.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 129-moddasiga muvofiq, Markaziy saylov komissiyasi saylov komissiyalari tizimiga boshchilik qiladi, o‘z faoliyatini doimiy asosda amalga oshiradi hamda o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga va qonunlariga amal qilishi belgilab qo‘yilgan. Markaziy saylov komissiyasi alohida konstitutsiyaviy organ bo‘lib, u doimiy tarzda faoliyat olib boradi. Ayrim xorijiy davlatlar amaliyotiga murojaat qiladigan bo‘lsak, Germaniya, Avstriya, Fransiyada Ichki ishlar vazirligi, Finlyandiyada Adliya vazirligi saylovlar bilan shug‘ullanadi. Ushbu organlar faqatgina saylovlar o‘tkazish davridagina jarayonga eʼtibor qaratadilar.
Mamlakatimizda ushbu saylov komissiyalarini shakllantirish va faoliyatini tashkil etishda foydalaniladigan bir qancha qonunchilik hujjatlari mavjud. O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, O‘zbekiston Respublikasining Saylov kodeksi, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasining “Tuman, shahar saylov komissiyasi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi 2024 yil 5 iyundagi 1335-son qarori shular jumlasidandir.
O‘zbekiston Respublikasi Saylov kodeksining 19-moddasi mazkur masalalarni aks ettirgan normalarni o‘z ichiga olgan bo‘lib, unga ko‘ra hududiy saylov komissiyalari aʼzoligiga nomzodlar xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar Kengashlarining majlislarida muhokama qilinadi hamda Markaziy saylov komissiyasiga tasdiqlash uchun tavsiya etiladi.
Markaziy saylov komissiyasi saylovga kamida sakson kun qolganida hududiy saylov komissiyalarini komissiya raisi, rais o‘rinbosari, kotibidan va komissiyaning o‘n ikki – o‘n sakkiz nafar boshqa aʼzolaridan iborat tarkibda tuzadi.
Tuman, shahar saylov komissiyalari aʼzoligiga nomzodlar xalq deputatlari tuman va shahar Kengashlarining majlislarida muhokama qilinadi hamda hududiy saylov komissiyasiga tasdiqlash uchun tavsiya etiladi.
Bunda yigirma bir yoshga to‘lgan, o‘rta yoki oliy maʼlumotga, qoida tariqasida, saylovga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish borasida ish tajribasiga ega bo‘lgan, aholi o‘rtasida obro‘-eʼtibor qozongan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari tuman, shahar saylov komissiyasining aʼzosi bo‘lishi mumkin.
Quyidagi shaxslar tuman, shahar saylov komissiyasining aʼzosi bo‘lishi mumkin emas:
– O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi deputati, xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashlari deputati, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati aʼzosi;
– boshqa saylov komissiyasining aʼzolari;
– siyosiy partiyalarning aʼzolari va vakolatli vakillari;
– viloyat, tuman va shahar hokimlari hamda ularning o‘rinbosarlari;
– nomzodlar, nomzodlarning yaqin qarindoshlari (yaʼni ota-ona, tug‘ishgan va o‘gay aka-uka, opa-singillar, er-xotin, farzand, shu jumladan farzandlikka olinganlar, bobo, buvi, nevaralar, shuningdek er-xotinning ota-onasi, tug‘ishgan va o‘gay aka-uka, opa-singillari) va ishonchli vakillari;
– nomzodlarga bevosita bo‘ysunuvchi shaxslar;
– og‘ir yoki o‘ta og‘ir jinoyatlar sodir etganligi uchun sudlanganlik holati tugallanmagan yoxud sudlanganligi olib tashlanmagan fuqarolar.
Hududiy saylov komissiyasi saylovga kamida yetmish besh kun qolganida tuman, shahar saylov komissiyalarini komissiya raisi, rais o‘rinbosari, kotibidan va komissiyaning sakkiz – o‘n sakkiz nafar boshqa aʼzolaridan iborat tarkibda tuzadi.
Yangi tashkil etilgan maʼmuriy-hududiy birliklarda hududiy saylov komissiyasi Senatning tavsiyasiga binoan Markaziy saylov komissiyasi tomonidan, tuman, shahar saylov komissiyalari esa tegishli xalq deputatlari viloyat, Toshkent shahar Kengashining tavsiyasiga binoan hududiy saylov komissiyasi tomonidan saylovga kamida oltmish kun qolganida tuziladi hamda o‘z vakolatlarini keyingi saylov kampaniyasi boshlanganligi eʼlon qilinguniga qadar amalga oshiradi.
Hududiy, tuman, shahar saylov komissiyalari rasmiy veb-saytlarida va matbuot nashrlarida o‘z tarkibi, manzili va komissiyaning telefon raqamlari to‘g‘risidagi maʼlumotlarni eʼlon qiladi.
Agar komissiya yetti nafargacha aʼzodan iborat tarkibda tuzilsa, rais va kotib tasdiqlanadi.
Zarur bo‘lgan hollarda, uchastka saylov komissiyasining son tarkibi belgilangan tartibda Markaziy saylov komissiyasi tomonidan o‘zgartirilishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasining chet davlatlardagi diplomatik va boshqa vakolatxonalarida uchastka saylov komissiyasi raisining vazifalarini ushbu vakolatxonalarning rahbari amalga oshiradi.
Uchastka saylov komissiyasi aʼzoligiga nomzodlar fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, jamoat birlashmalari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlar tomonidan taklif etilib, bu nomzodlar xalq deputatlari tuman, shahar Kengashlarining majlislarida muhokama qilinadi hamda tegishli hududiy saylov komissiyasiga tasdiqlash uchun tavsiya etiladi.
Alohida taʼkidlash lozimki, tuman, shahar saylov komissiyasi aʼzolarining tarkibini shakllantirishda yuqorida nomi zikr etilgan Nizomda belgilangan talablarni inobatga olgan holda komissiyalar aʼzoligiga nomzodlar nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari vakillari; huquqiy bilim va malakaga ega, shuningdek xorijiy tillarni biladigan mutaxassislar; Saylov jarayonini boshqarish axborot tizimi va Saylovchilarning yagona elektron ro‘yxati bilan ishlash ko‘nikmasiga ega bo‘lgan, raqamli texnologiyalar sohasida bilim va amaliy ko‘nikmaga ega fuqarolar orasidan bo‘lishi maqsadga muvofiq sanaladi.
Bugungi kunda Respublikada davlat va jamiyat hayotida ayollarning faoligini oshirish hamda ularga keng imkoniyatlar yaratish borasidagi islohotlardan kelib chiqib, tuman, shahar saylov komissiyasi tarkibini shakllantirishda xotin-qizlar va erkaklar uchun teng huquq hamda imkoniyatlarni, shuningdek yoshlar hamda nogironligi bo‘lgan ijtimoiy faol fuqarolarning ishtirokini taʼminlashga alohida eʼtibor beriladi. Bunda tuman, shahar saylov komissiyasi aʼzoligiga nomzodlardagi xotin-qizlarning ulushi kamida o‘ttiz foiz bo‘lishi tavsiya etiladi.
Farg’ona viloyat sudi sudya katta yordamchisi M.Umirzaqov Farg‘ona davlat universiteti Tarix fakulteti Yurisprudensiya yo‘nalishi talabasi A.Qobiljonov
Бугун Фарғона давлат университетида бўлиб ўтган “Судья ва ёшлар” учрашувида Ўзбекистон Республикаси Олий суди раисининг биринчи ўринбосари Икрам Муслимов, Олий суд Кадрлар бошқармаси бошлиғи Музаффар Мухитдинов, вилоят судлари раислари, профессор-ўқитувчилар, талабалар ва ёшлар иштирок этдилар.
Дастлаб М.Мухитдинов суд тизими ҳамда суд тизимидаги ходимлар учун яратилган шароит ва имкониятлар, ижтимоий кафолатлар ҳақида маълумот берди.
Шундан сўнг, И.Муслимов соҳадаги ислоҳотларга тўхталиб, судьялик касбининг масъулиятини, адолат, инсон ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлашдаги аҳамиятини, келгусида мазкур тизимда фаолият олиб боришни истаган ёшлар чуқур билим олишга интилишлари, ўз устида тинимсиз ишлашлари зарурлигини таъкидлади.
Тадбир доирасида, И.Муслимов ва ёшлар ўртасида жонли савол-жавоб бўлиб ўтди. Ёшлар ўзларини қизиқтирган суд-ҳуқуқ масалалари, қонунларнинг қўлланилиши ва суд тизимидаги ўзгаришлар ҳақида саволлар беришди. Суд тизими вакиллари бу саволларга атрофлича ва тушунарли тарзда жавоб бериб, ёшлар ўртасида ҳуқуқий билимларни оширишга қаратилган очиқ мулоқотни таъминладилар. Ушбу жонли мулоқот ёшларнинг ҳуқуқий онгини оширишга, суд тизимига бўлган ишончини янада мустаҳкамлашга хизмат қилди.
Тадбирнинг энг муҳим қисмларидан бири – Ўзбекистон Республикаси Олий суди ва “Фарғона давлат университети” ўртасида юридик кадрларни тайёрлаш соҳасидаги ўзаро ҳамкорлик тўғрисида меморандум имзолангани бўлди. Ушбу меморандумга кўра, томонлар ўзаро тажриба алмашиш, суд-ҳуқуқ масалаларида илмий-тадқиқот фаолиятини ривожлантириш ва юридик кадрларни тайёрлаш соҳаларида ҳамкорлик қилиш режалаштирилди.
Тадбир якунида иштирокчилар биргаликда келажакдаги ҳамкорлик режаларини белгилаб олишди.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди раисининг биринчи ўринбосари Икром Муслимов томонидан Фарғона шаҳрида Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 10 июндаги “Тезкор-қидирув ҳамда тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш кафолатларини янада кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони мазмун-моҳияти юзасидан семинар ўтказилди.
Судьялар, тергов тизими ходимлари, аҳоли вакиллари иштирок этган семинарда И.Муслимов томонидан “Ўзбекистон – 2030” стратегиясида белгиланган устувор йўналишлардан келиб чиқиб, юқоридаги Фармонга асосан 2025 йил 1 январдан бошлаб:
жиноят ишлари бўйича судга қадар иш юритув даврида процессуал қарорларга санкция бериш масаласи жиноят ишлари бўйича туман, шаҳар судларида алоҳида судьялар — тергов судьялари томонидан кўриб чиқилиши тартиби ўрнатилиши;
тергов судьяларига маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқиш ваколати берилиши ва бошқалар ҳақида маълумот берилди.
Шунингдек, тергов судьясига 11 турдаги санкциялар ва мажбурлов чораларини қўллаш масаласини кўриб чиқиш ваколати ҳам берилганлиги юзасидан алоҳида тушунтиришлар берилди.
Ушбу ўзгаришлардан кўзланган мақсад судлар фаолияти самарадорлигини янада ошириш, ишни судга қадар юритишда тарафларнинг тенглиги ва тортишуви принципини амалда чинакам таъминлаш, шунингдек, тезкор-қидирув ҳамда тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини самарали ҳимоя қилинишига эришишдан иборат эканлиги таъкидланди. Семинар иштирокчилари билан фикр-мулоҳазалар алмашилиб, уларни қизиқтирган саволларга батафсил жавоблар берилди.
Фарғона вилоят судлари судьялари малака ҳайъати раиси Д.Махаматов ҳамда раис ўринбосарлари О.Хасанов ва А.Абдурахмановлар томонидан туманлараро, туман (шаҳар) судлари судьяларининг судьялик қасамёди ва “Судьялар одоби кодекси”га ҳамда суд ходимларининг юриш-туриш қоидаларига, меҳнат ва ижро интизомига риоя этиши аҳволи ўрганилиб, тизимда коррупциявий ҳолатларни келиб чиқишини олдини олиш борасида доимий равишда профилактик суҳбатлар ўтказиб борилмоқда.
Суҳбатларда судьялик қасамёди, суд этикаси ва жамиятда юриш-туриш коидалари, Судьялар одоби кодексига қатъий риоя этиш, касбий вазифаларини виждонан бажариш, фуқаролар билан мулоқотда ҳушмуомалалик ва юксак маданият билан ёндашиш, ишлар ва мурожаатларни белгиланган муддатларда кўрилишини таъминлаши, сансоларликка ва иш кўрилишини асоссиз чўзилишига йўл қўймаслик, асоссиз қолдирмаслик, жисмоний ва юридик шахсларни овора қилмаслик, холислигига шубҳа туғдирадиган ҳолатлардан ва суднинг обрўсига путур етказувчи бошқа ҳаракатлардан тийилиш лозимлиги уқтирилди.
Шунингдек, суд қарорларининг барқарорлиги ва уларнинг сифатини яхшилашга эришиш, аризаларни асоссиз қайтармаслик, бир иш юзасидан турли хил мазмунда суд қарорлари чиқарилишини олдини олиш, суд ишларини юритишда ишда иштирок этувчи шахсларнинг процессуал ҳуқуқларини тўлиқ таъминлаш, суд қарорларини манфаатдор шахсларга ўз вақтида бериш, суд ҳужжатларини электрон ахборот тизимига ўз вақтида тўғри киритиб бориш, суд қарорларини кечиктирмасдан ўз вақтида ижрога қаратиш масалаларига алоҳида этибор қаратиш лозимлиги таъкидланди. Суҳбатлар давомида судларда фаолият олиб бораётган судья ва суд ходимларнинг ҳам фикр-мулоҳазалари, таклифлари эшитилди.
Барча ҳуқуқлар ҳимояланган 2024 | Фарғона вилоят суди
