А Х Б О Р О Т
Фарғона вилоят суди жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати ва туман, шаҳар судлари томонидан 2023 йил биринчи чораги давомида иш юритувга 2.577 шахсга нисбатан 2.085 та жиноят иши келиб тушган бўлиб, шундан 2.288 шахсга нисбатан 1.968 таси мазмунан кўриб тамомланган.
1.554 шахсга нисбатан 1.290 та жиноят иши бўйича ҳукм чиқарилган, 726 шахсга нисбатан 670 та ишлар тугатилган.
2 та жиноят иши бўйича 4 нафар шахс оқланган.
Суд залидан озод қилинган шахслар сони 161 нафарни ташкил қилган бўлса, ўз навбатида 132 шахс суд залидан қамоққа олинган.
Айблов ҳукми чиқарилган ишлар бўйича жазо амалиёти:
2023 йилнинг биринчи чорагида судланган шахсларнинг
124 нафарига жарима, 2 нафарига муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш,
39 нафарига мажбурий жамоат ишлари, 474 нафарига ахлоқ тузатиш ишлари, 457 нафарига озодликни чеклаш, 397 нафарига озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган.
Судларда оқлов қарорлари чиқарилиши:
Фарғона вилоят суди жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати апелляция инстанцияси томонидан 5 та иш бўйича 5 шахс оқланган бўлса, биринчи инстанция судларида, 2 та иш бўйича 4 шахс оқланган.
Судланганлик кўрсаткичи:
2023 йил 1-чорагида 1.554 (2022 йилда 1.806) шахс судланган, бу кўрсаткич ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 252 шахсга камайган.
Судларда материалларни кўрилиши
2023 йил 1-чорагида жами 2.450 та материаллар кўриб тамомланиб, 2.326 таси қаноатлантирилиб, 124 таси рад этилган.
Шундан 916 шахс жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинган.
Жумладан:
4 шахс озодликдан маҳрум қилиш;
362 шахс озодликни чеклаш;
16 шахс муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш;
520 шахс ахлоқ тузатиш ишлари;
14 шахс касаллик ёки меҳнат қобилиятини йўқотиш оқибатида жазодан муддатидан илгари шартли озод қилинган.
Судларда маъмурий ишларнинг кўрилиши
2023 йил 1-чорагида судларга жами 16.290 нафар шахсга нисбатан 13.618 та маъмурий иш келиб тушган бўлиб, 15.163 нафар шахсга нисбатан 12.721 та маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар мазмунан кўриб тамомланган.
Кўрилган ишларнинг 8.660 нафар шахсга нисбатан 7.731 та иш бўйича маъмурий жазо қўлланган бўлса, 6.530 нафар шахсга нисбатан
4.990 та иш иш юритишдан тугатилган.
Фуқаролик ишлари бўйича судларда жами 6.368 та фуқаролик ишлари кўриб тамомланган. (Шундан 6 таси ҳакамлик судларининг ҳал қилув қарорларини мажбурий ижро этиш учун ижро варақаси беришга доир ишларни ташкил қилади) Бу кўрсаткич 2022 йилнинг шу даврида 12.338 тани ташкил қилиб, 5.970 та ёки 48,3 фоизга камайган.
Кўрилган ишлардан 5.066 (10.304) та ҳал қилув қарори чиқарилиб, 4.368 (9.587) та ёки 68,5 (77,7) фоиз даъво талаблари қаноатлантирилган, 698 (717) та ёки 10,9 (5,8) фоизи рад қилинган, 118 (121) та ёки 1,8 (0,9) фоиз иш юритишдан тугатилган, 1178 (1909) та ёки 18,4 (15,4) фоиз ишлар бўйича даъволар кўрмасдан қолдирилган.
Судларда кўрилган ишларнинг 200 (63) таси ёки 3,1 (0,5) фоизи меҳнат муносабатларига оид низолар, 2.937 (2.574) таси ёки 46,1 (20,8) фоизи оила масалалар, шундан 1.710 (1.364) таси никоҳдан ажратиш ҳақида, 451 (169) таси ёки 7,1 (1,4) фоизи уй-жой низолари,
1.807 (8.714) таси ёки 28,3 (70,7) фоизи битимлар билан боғлиқ низолар, шундан 1.239 (7.593) таси кредит ундириш ҳақидаги, 78 (58) таси ёки
1,2 (0,4) фоизи ер муносабатларига доир низолар, 658 (547) таси ёки
10,4 (4,4) фоизи юридик аҳамиятга эга бўлган фактларни белгилаш
237 (213) таси ёки 3,7 (1,7) фоизи бошқа турдаги низоларни ташкил қилган.
Бундан ташқари, фуқаролик ишлари бўйича судларда кўриладиган суд буйруғи билан боғлиқ аризалар 12.691 (3.594) тани ташкил қилиб, ўтган йилга нисбатан 9.097 та ёки 253,1 фоизга кўпайган.
Суд буйруқларнинг сезиларли даража ортишига 2022 йилнинг иккинчи ярмидан кредит шартномасига доир ишларнинг бир қисмини суд буйруғига ўтказилганлиги билан изоҳланади.
Бунинг натижасида алимент миқдорини камайтириш билан боғлиқ низолар 11,5 фоизга камайган.
Бироқ, оила низолари билан боғлиқ бошқа ишлар 363 тага (вилоятнинг барча туман ва шаҳарларида) кўпайган;
меҳнат низолари 137 тага (Фарғона шаҳрида 39 тага, Қўқон шаҳрида 27 тага, Фарғона туманида 18 тага) кўпайган;
никоҳдан ажратиш 346 тага (Учкўприк туманида 48 тага, Ўзбекистон туманида 39 тага, Фарғона ва Қўқон шаҳарларида 34 тага, Данғара туманида 26 тага, Риштон туманида 24 тага) кўпайган.
Зеро, тарафлар ўртасидаги низоларни келиштириш орқали ҳал қилиш, айниқса қариндошлар ўртасида вужудга келган низоларни кўрилиши улар ўртасида қариндошчилик ришталарини сақланиб қолишига, икки тарафнинг ҳам манфаатли натижага эришишига, пировардида фуқароларнинг узоқ вақт давомида сарсон саргардон бўлиб юришини олдини олади.
Судларда ўтган даврда тарафлар ўртасида келиб чиққан низолар бўйича 33 (21) та фуқаролик ишлари бўйича келишув битими тузилган бўлса, 598 (1109) та ишлар бўйича тарафлар ўзаро келишиб олганлиги, низо барҳам топилганлиги сабабли даъвогарлар томонидан аризани кўрмасдан қолдириш тўғрисида ариза берилган.
Ўтган давр мобайнида судларда никоҳдан ажратиш ҳақидаги 1215 та ишлар бўйича Оила ва хотин-қизлар бошқармасининг қуйи бўлимларидан хулосалар олиниб кўриб чиқилган.
Шундай бўлса-да, никоҳдан ажратиш ҳақида кўрилган ишлар сони 2022 йилнинг шу даври билан таққосланганда 346 та ёки 25,3 фоизга кўпайган.
Ишларни кўриб чиқиш натижаларида келгусида келиб чиқиши мумкин бўлган жиноят ёки ҳуқуқбузарликларни олдини олиш юзасидан ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга 13 та (7 та) хабарномалар, 228 та (411 та) хусусий ажрим чиқарилиб, жойларга муҳокама қилиш ва зарур чора-тадбирлар белгилаш учун юборилган.
Иқтисодий судлари томонидан жами 5 079 та ишлар кўриб чиқилди.
Кўрилган ишлар сони ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 64,8 фоизга кўпайиб, жами кўрилган низоли ишларнинг
425 та ёки 8,3 фоизи сайёр суд мажлисларида кўриб чиқилди. 2023 йилнинг 3 ойида 36 та ишлар суд буйруғи тартибида кўриб чиқилиб, бу жами кўрилган ишларнинг 0,7 фоизини ташкил қилди.
Кўрилган ишларни туркумлар бўйича таҳлил қилинганда
2266 (439) таси ёки 44,6 (24,5) фоизи банклардаги ҳисобварақалар бўйича операцияларни тўхтатиб қўйиш билан боғлиқ низоларни, 988 (256) таси ёки 19,4 (14,3) фоизи коммунал хизмат кўрсатиш шартномаси билан боғлиқ низоларни, 446 (178) таси ёки 8,7 (9,9) фоизи маҳсулот етказиб бериш шартномаси билан боғлиқ низоларни, 39 (180) таси ёки 0,7 (10,0) фоизи контрактация шартномаси билан боғлиқ низоларни, 212 (73) таси ёки 4,1 (4,0) фоизи ижара шартномаси билан боғлиқ низоларни, 285 (220) таси ёки 5,6 (12,3) банкрот деб топиш билан боғлиқ низоларни, 93 (4) таси ёки 1,8 (0,2) фоизи молиявий жарима қўллаш билан боғлиқ низоларни ташкил этади.
Иқтисодий судларда 2022 йилнинг 3 ойига нисбатан
2023 йилнинг 3 ойида 141 та банкрот деб топиш билан боғлиқ ишлар 78,4 фоизга камайган бир вақтда,
Маҳсулот етказиб бериш билан боғлиқ низолар (446/178) 268 та ёки 60,1 фоизга;
Фарғона, Қўқон, Марғилон, Риштон туман, шаҳарларда;
Коммунал хизмат кўрсатиш шартномаси билан боғлиқ низолар (988/256) 732 та ёки 74,1 фоизга;
Барча туман шаҳарларида бир неча баробарга кўпайган.
Банклардаги ҳисобварақалар бўйича операцияларни тўхтатиб қўйиш билан боғлиқ низолар (2266/439) 1827 та ёки 80,7 фоизга;
Вилоятимизнинг барча туман шаҳарларида бир неча баробарга кўпайган.
Иқтисодий судларда ишларни кўриш жараёнида аниқланган қонун бузилиши ҳолатлари юзасидан айбдор мансабдор шахсларга нисбатан жами 84 та суд таъсир чоралари қўлланилган.
Хусусан, 1 та маъмурий иш қўзғатилган, 8 та моддий жавобгарликка тортиш ва 29 та интизомий жазо чораси қўллаш ҳақида, шунингдек қонунбузарликларнинг олдини олиш юзасидан эса 46 та хусусий ажрим ва хабарномалар чиқарилган.
Вилоят суди ҳамда туманлараро иқтисодий судлари томонидан хусусий тадбиркорлар, кичик бизнес субъектлари ва фермер хўжаликларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилишга оид 455 та иш кўрилиб, уларнинг фойдасига 131 млрд. сўм ундириш ҳақида қарорлар қабул қилинган.
Банкротликка оид 258 та ишлар кўрилиб, кредиторлар олдидаги умумий қарздорлиги 93 млрд. сўмни ташкил этган 124 та истиқболи йўқ, иқтисодий ночор корхоналар суд қарорларига асосан банкрот деб топилди.
Статистик маълумотлар таҳлилига кўра, ҳисобот даврида судларга жами бўлиб 2353 та (2022 йилнинг шу даврида
2919 та) мурожаатлар келиб тушган, шулардан 1577 (1742) таси фуқаролик, 714 (1015) таси жиноят ва 62 (157) таси иқтисодий судларга тааллуқли.
Ўтган йилнинг шу даврига нисбатан жами мурожаатларнинг сони 566 тага ёки 19,4 фоизга камайган.
Ҳисобот даврида жами келиб тушган 2353 та мурожаатдан 2261 та ёки 96,1 фоизи тўлиқ ўрганилиб, мазмунан ҳал этилган.
Мазмунан ҳал қилинган 2261 та мурожаатлардан 65 таси ёки 2,9 фоизи қаноатлантирилган, 7 таси ёки 0,3 фоизи рад қилинган, 2189 таси ёки 96,8 фоиз мурожаатга ҳуқуқий тушунтириш берилган ҳамда 92 та мурожаат қолдиқда қолган.
2023 йилнинг 1-чораги давомида бевосита судларга 215 та (200 та) умумий мазмундаги мурожаатлар келиб тушган бўлиб, ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 15 та ёки 7,08 фоизга кўпайган.
944 та (1449 та) мурожаатлар шахсий (сайёр) қабуллар жараёнида қабул қилинган бўлиб, ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 505 тага ёки 34,9 фоизга камайган.
Мурожаат қилувчиларнинг 838 нафари бевосита суд биносида (шундан 4 нафари вилоят судининг “ишонч телефони” орқали), 106 нафари сайёр қабул жараёнида қабул қилиниб, улардан 23 та ёзма ва 921 та оғзаки равишда мурожаатлар бўлган.
Вилоят судининг раиси томонидан шахсий қабулда
63 нафар, унинг ўринбосарлари ва судлов ҳайъатлари судьялари томонидан 181 нафар, туман (шаҳар) судлари раислари ва судьялари томонидан 700 нафар мурожаатчилар қабул қилинган.
Иқтисодий судлар томонидан 2023 йил 3 ойлик якуни бўйича Республика бюджетига ихтиёрий тўланган давлат божлари жами 331 та иш юзасидан 976 млн 989 минг сўмни ташкил этган.
2023 йилнинг 3 ойи мобайнида Республика бюджетига ундирилиши белгиланган 1444 та 5 млрд. 574 млн.
489 минг 160 сўмлик ижро ҳужжатлари тегишли Мажбурий ижро бюроларига юборилган бўлиб, шундан, 809 та (56,0%),
2 млрд. 538 млн. 382 минг 430 сўмлик (45,5%) ижро ҳужжатлари ижро қилинган.
Амалга оширилган тарғиботлар:
2022 йилда Фарғона вилоят судлари томонидан турли ҳуқуқий мавзуларда 499 та маротаба учрашувлар, давра суҳбатлари ўтказилди.
Бундан ташқари, оммавий ахборот воситаларида жами 473 та, шу жумладан телевидениеда 107 та, матбуотда – 92 та, радиода – 49 та, веб-сайт ва бошқа ахборот воситаларида 225 та чиқишлар қилинган.
